Kurt Köpeği Nedir? Kurt Köpeği Özellikleri Nelerdir?

Kurt köpeği denilince hemen herkesin aklına Alman kurdu geliyor, oysa aslında “kurt köpeği” tanımı bir köpeği değil birkaç köpek ırkını tanımlamak için kullanılıyor. Ayrıca şöyle bir durum da var; ülkemizde kurt köpeği tanımı görünümü kurda benzeyen köpekler için kullanılırken dünyanın birçok yerinde kurt ile köpeğin çiftleşmesiyle ortaya çıkan köpekler için kullanılıyor. Yazımızda kurda benzeyen köpeklerden değil kurt köpeği nedir bundan bahsedeceğiz.

Kurt köpeği nedir?

Kurt köpeği kısmen kurt kısmen evcil köpek olan hayvanları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Köpekler (canis lupus familiaris) ile kurtlar (canis lupus) evrimsel bir geçmişi ve birçok fiziksel, davranışsal özelliği paylaşırlar. Köpekler yüzlerce yıl süren evcilleşme sürecinde kurttan evrimleşmişlerdir. Evcilleştirme vahşi hayvanların insanlarca seçici şekilde beslenerek insanlarla bir arada yaşamaya adapte olduğu bir süreçtir. Evcilleşme sürecinde köpeklerin davranışları, yaşam döngüleri ve fizyolojisi kurtlardan kalıcı olarak farklılaşmıştır, yani evcil köpek kurttan farklı bir türdür, ancak evcil köpeklerle kurtlar çiftleşebilir ve üreyebilirler. Üstelik bu illa ki insanlar tarafından da yapılmak zorunda değildir, köpekler ile kurtlar doğada kendi istekleriyle de çiftleşip ürerler, ancak günümüzde bu nadir bir durumdur, çünkü kurtların yaşam alanları ile evcil köpeklerinki aynı değildir. Bugün özellikle Amerika’da kurtlar ile evcil köpeklerin çiftleştirilmesi tartışmalı bir konu olsa da halen bazı yetiştiricilerin vahşi kurtlar ile evcil köpekleri melezlediği bilinen bir gerçek. Kurt köpeği olarak tanımlanan ırklar işte bu melezlemeler neticesinde ortaya çıkmıştır. Yani, kurt köpekleri kurt ile evcil köpeğin karışımıdır.

İsminde “kurt” kelimesi geçen köpek ırkları aslında evcil köpeklerdir

Yazımızın başında kurt köpeği denilince hemen herkesin aklına Alman kurdunun geldiğini belirtmiştik. İsminde kurt ibaresi geçen birkaç köpek ve sınıflandırılmaları şunlardır:

• Alman kurdu: Alman kurduna ülkemizde Alman kurdu dense de tüm dünyadaki ismi “German shepperd dog” yani Alman çoban köpeğidir. Bu ırkın kurtla herhangi bir ilgisi yoktur ve bir çoban köpeğidir.
• Sibirya kurdu: Bu köpeğe de ülkemizde Sibirya kurdu dense de dünyada Sibirya Husky olarak tanınıyor. Husky köpekler spitz köpek grubuna dahil ve bu köpekler de kurt değil evcil köpekler.
• Belçika kurdu: İşte yüne ülkemizde kurt olarak anılan oysa orijinal isminde kurt olmayan bir köpek ırkı daha, Belçika kurdu. Bu ırk Türkiye’de Belçika kurdu olarak tanınıyor oysa ki orijinal ismi Groenendael. Bu güzel köpeklere Groenendael’in yanı sıra Belçika çoban köpeği de deniliyor, yani Belçika kurdunun da kurtla bir ilgisi yok, bu ırk da bir çoban köpeği ev evcil bir köpek cinsi.
• Alaska kurdu: Ülkemizde Alaska kurdu olarak tanınan köpeklerin asıl ismi Alaska malamutu. Bu köpeklerin de görünüşü kurdu andırsa da kurt değil evcil bir ırk. Aynı sıklıkla karıştırıldığı Sibirya Husky gibi Alaska malamutu da spitz türü bir köpek. Bu arada her iki ırk da ilkel köpekler arasında yer alır, yani en eski evcil köpek ırkları arasındalar.

Bir deney olarak ortaya çıkan kurt-köpek melezi Çekoslovak kurt köpeği

Gelelim kurt-köpek melezi köpeklere. Bu köpeklerin en bilinenlerinden biri Çekoslovakya’da askeri bir deney olarak ortaya çıkmış olan Çekoslovak kurt köpeği. Brita adında dişi bir kurt ile Cezar adında erkek bir Alman çoban köpeğinin çiftleştirilmesi ile ilk Çekoslovak kurt köpekleri dünyaya geldi. Yavruların yalnızca görünüşleri değil davranışları da köpekten çok kurda benziyordu. Bu yavruların bakımı ve eğitimleri çok zordu, dördüncü nesilde “kurt kanı” oranı %6,25’e düşürülerek yeniden yetiştirildiler.

Saarloos kurt köpeği

Leendert Saarloos isimli Hollandalı bir köpek yetiştiricisi Alman çoban köpeği ile bir kurdu çiftleştirerek yüksek koruma içgüsüsüne sahip üstün bir işçi köpek ortaya çıkartabileceğini düşündü ve bu amaçla 1935 yılında bir erkek Alman çoban köpeği ile Rotterdam Hayvanat Bahçesi tarafından kendisine verilen bir dişi Avrupa kurdunu çiftleştirdi. Ancak ortaya çıkan yavrular kurttan çok Alman çoban köpeği karakterini almışlardı ve yumuşak huylu, sevecenlerdi. Bu da Saarloos’un elde etmeyi hayal ettiği ırktan çok uzak bir sonuçtu. Bugün Saarloos kurt köpeği kurt kökenine karşın evcil bir köpek ırkı olarak kabul ediliyor.

Vahşi kurt köpekleri

Yazımızın başında kurtlar ile evcil köpeklerin doğada kendi istekleri ile çiftleşebildiklerinden bahsetmiştik. Eski Sovyetler Birliği’nde kurt popülasyonunun yoğun olduğu bölgelerde birkaç kurt köpeği vakası rapor edilmiş. Avrupa’da yapılan bazı testlerle de köpekler ile vahşi kurtların kasıtsız çiftleşmeleri doğrulanmış. Ancak bu durum Avrupa’da zaten nesilleri tükenme tehlikesi altında olan vahşi kurtların neslinin sürmesini tehdit eden ciddi bir sorun olma potansiyeli de taşıyor. Zira vahşi kurtlar köpeklerle çiftleşmeye devam ederse zaten azalan soyları tamamen ortadan kaybolabilir, elbette bu çok kısa sürede olacak bir şey değil ancak bilim insanları ve veriler bu son ile karşılaşılabileceğini ortaya koyuyor.

Son olarak “atıl kurt!” repliği ile hafızalarımıza kazınan Tarkan film serisindeki Kurt da kurt değil melez bir evcil köpek diyelim ve yazımızı bu güzide bilgi ile sonlandıralım  .