Rabia Kadal
Deneye Hayır Derneği, her gün 740 hayvanın denek olarak kullanıldığı ülkemizde, Hayvan Deneyleri Yönetmelik Taslağı’nın yeniden düzenlenmesi için Change.org’da imza kampanyası başlattı.
İnsan hastalıklarına dair bilgi edinmek ya da tedavi geliştirmek için, birbirlerinden farklı olan insanlar bile yüzde yüz güvenilir bir model sayılamazken, hayvanlar çeşitli kimyasallara maruz kalarak deneylerde kullanılıyor.
Hayvanların üzerinde vahşice kullanılan ürünlerin, insanlar üzerinde kesin bir sonuca varılacağının garantisi de verilmiyor.
Deneye Hayır Derneği, imza kampanyasında geçen yıl revize edilen Hayvanları Koruma Kanununun, çoğu maddenin yanında Hayvan Deneyleri maddesiyle de bir hayal kırıklığı yarattığını belirtti. İmzalar; Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Orman Bakanlığına sunulacak.
2014 yılında yapılan değişiklik sürecinde “sokak veya bakımevlerindeki hayvanlar üzerinde hiçbir koşulda deney yapılamaz” cümlesi, sonrasında bir istisna olmayacak şekilde eklenmiş ancak aynı yasama yılında kanunlaşmadığı için bu tasarı önemini yitirmişti.
2021’deki revizyondan beklenilen ise benzer bir ibarenin konulmasıydı ancak bu yapılmadı.
Ocak 2022’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı Yönetmelik (Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik) taslağında sokak ve bakımevlerindeki hayvanların denek olarak laboratuvarlara gönderilmesini yasaklamıyor.
‘BİLGİ EDİNME HAKKI KISITLANIYOR’
Hayvan deneylerini denetleyen ve düzenleyen en üst merci olan Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu’ndan (HADMEK) Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türk Tabipleri Birliği ve hayvanları koruma alanında çalışan dernek temsilcisi çıkartılıyor.
Deney için hayvan yetiştiren bir dernek olarak bilinen Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği kurulda göreve atanıyor.
Ayrıca HADMEK’in yetkileri daraltılarak, yerel etik kurullara daha fazla serbestlik tanınıyor, gizlilik ilkesi gibi maddelerle bilgi edinme hakkımız kısıtlanıyor.
Dernek, her yıl ortalama 270 bin (yani her gün ortalama 740) hayvanın deneylerde kullanıldığı ülkemizde, yeni düzenlemelerle hayvan kullanılmayan bilimsel alternatif yöntemlere daha fazla yönlendirme yapılması gerekirken, deneyleri daha da serbestleştiren düzenlemeleri kabul edilmesinin mümkün olmadığını söylüyor.
‘HAYVAN DENEK DEĞİLDİR’
Kampanyaya destek olan yaşam hakkına saygılı insanlar konuyla ilgili görüşlerini şu şekilde dile getirdi:
‘Hayvanlar mal, kaynak, eşya, denek değildir.’ ‘İmza veriyorum çünkü hayvanları seviyorum onlara işkence yapılmasın aç kalmasın onlar canlı yaşamaya hakkı var.’ ‘Hayvanlar denek olamaz olmamalı hepsi bu dünyanın canıdır bizlerden farkları yoktur. Deney cinayettir’
