Ajanimo
Barınakların kedi ve köpekler üzerindeki etkisi nasıl oluyor, barınakların temel işlevleri nedir, barınaklarda çok uzun süre kalan hayvanlarda hangi davranışlar ortaya çıkıyor. Davranış Uzmanı Veteriner Hekim Gökhan Durukan yazdı…
Hayvanı davranışları uzmanı Veteriner Gökhan Durukan, kedi köpeklerin insanlarla yaşamaya alışkın türler olduğunu hatırlatarak, “Nasıl bir insan bütün hayatını hastanede geçiremezse, köpekler de barınakta geçiremez” dedi. Gökhan Durukan, barınak gibi kısıt yaşam alanlarının kedi ve köpeklerde kaygı ve stres bozukluğu yapabileceğini söyledi.
Davranış Uzmanı Veteriner Hekim Gökhan Durukan Ajanimo için kaleme aldığı yazıda, evcil hayvanların uzun süre barınakta kalması durumunda neler olabileceğini açıkladı.
Kedi ve köpeklerin insanlarla birlikte yaşamaya alışkın olduğunu vurgulayan Gökhan Durukan şunları yazdı:
‘BARINAKLAR TEDAVİ MERKEZİ OLARAK PLANLANMAKTADIR’
“Köpeklerin sosyal, fiziksel ve psikolojik ihtiyaçları vardır, bunu refah için 5 temel özgürlük dediğimiz bilimsel olarak hayvanların ihtiyaçları belirlenmiştir, suya ve gıdaya erişim özgürlüğü, konforlu(yazın sıcaktan, kışın soğuktan, uygun altıklar idrar dışkının yaşam ortamında olmaması vb) yaşam alanı özgürlüğü, ağrı, acı ve hastalıklardan korunma özgürlüğü, stres ve korkudan korunma özgürlüğü, etolojik yani türe özgür normal davranışlarını sergileyebilme özgürlüğüdür. Bunu sağlayarak yaşam alanı belirlenmelidir.
Barınak olarak bahsettiğimiz ortamlar aslında tedavi merkezi olarak planlanmaktadır, yani hayvanın hastalığının tedavi edildiği ve gerekli durumlarda post operatif sürecini tamamladığı veteriner hekimlik ve bakım hizmetinin verildiği yapılardır.
Bir insanın tüm hayatını bir hastanede geçirmesi mümkün değilse köpek kedi için de bu gerçekçi değildir. Çünkü hem köpek için hem de kedi, evcilleştirme sürecinde insanla yaşama uyum sağlamış evcil bir türlerdir. Bu iki tür için en sağlıklı yaşam alanı insanlarla birlikte bulunacakları evlerdir.
KAYGI VE STRES BOZUKLUĞU ORTAYA ÇIKIYOR
Adı ne olursa kalabalık hayvan popülasyonlarının olduğu, kısıtlı yaşam alanlarında köpeklerin de kedilerin de çok ciddi kaygı, korku ve stres bozuklukları yaşadığı görülüyor.
Tabii bunu iyileştirmek için özellikle ev bulma ihtimali olmayan ya da kronik rahatsızlığı nedeniyle barınak ortamında kalan hayvanlar için yurt dışındaki barınaklarda veteriner hekimler psikolojik destek vermek için çevre zenginleştirmesi yöntemi hayvanların fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı olmalarını sağlayan özel uygulamalar yaparak bu süreci en az psikolojik sorunla geçirmelerine yardımcı oluyor.
SALDIRGANLIK HASTALIK SEMPTOMUDUR
Psikolojik olarak yine kısıtlı yaşam ortamları, kısıtlı gıdaya erişim nedeniyle canlılar arasında çatışmalar nedeniyle saldırganlık davranışları görülebilir ve köpekler saldırganlığı strateji olarak kullandığından yaşam alanına giren birine rahatlıkla kaygı bozukluğu nedeniyle saldırgan davranışlar gösterebilir. Ama şunu da bilmek lazım, saldırganlık bir hastalık semptomudur, birçok psikolojik/psikiyatrik bozuklukta kendini gösterebilir.
Bir köpeğin saldırganlığı nedeniyle, -çoğunlukta sakin, insanla temasa açık, problem çıkarmayan- diğer köpeklere sorumluluk verilmemelidir. “
