Şule Türkyılmaz
Küresel ısınma, iklim değişikliği, su kıtlığı, deprem tehlikesi ile karşı karşıya olduğumuz bu dönemde Kanal İstanbul projesinin yapılması halinde bir çok risk açığa çıkacak.
Küresel ısınma ve iklim değişikliği su kıtlığı riskini de beraberinde getirmektedir.
Günümüzde Marmara, Küçük Menderes, Gediz, Burdur ve Akarçay Havzaları KESİN KITLIK sınırına ulaşmış durumda.
Böyle bir susuzluk sorunu ile karşı karşıya olduğumuz bu dönemde Kanal İstanbul Projesinin yapılması halinde çok daha büyük bir su sıkıntının açığa çıkacağı söylenmektedir.
1-KANAL İSTANBUL PROJESİ NEDİR?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakan iken 27 Nisan 2011’de Haliç Kongre Merkezi’nde Çılgın Proje olarak kamuoyuna duyurduğu, İstanbul’u içinden 2 deniz geçen bir şehre dönüştüren proje olarak tasarlanmaktadır.
İstanbul Boğazı’na alternatif bir geçiş güzergahı olarak planlanan bir projedir.
Proje için İmar Kanunu’nda değişiklik yapılmıştır. ÇED raporuna göre ‘su yolu’ kavramı ile planlanan Kanal İstanbul projesi 45 kilometre uzunluk, alt kısımda 250 metre üst kısımda 360 metre genişlikte ve 20,75 metre derinlikte olacaktır.
Yine rapora göre proje, Küçükçekmece, Avcılar, Başakşehir, Arnavutköy ilçesi sınırları içerisinden geçmektedir ve projenin Karadeniz’e bağlantısı kuzeyde Karaburun’da, Marmara Denizi’ne bağlantısı ise Küçükçekmece Gölü’nde sağlanacaktır.
2- PROJENİN AMACI NEDİR?
Kanal İstanbul projesinin ana amacı olarak İstanbul Boğaziçi’ndeki yoğun gemi geçiş trafiğinden kaynaklanan çok yönlü sorunların çözümlenmesi gösteriliyor
3- GERÇEKTEN BİR GEMİ TRAFİĞİ VAR MI?
Kanal İstanbul’un ÇED raporunda boğazlardan geçiş yapacak gemi sayısının artacağı öne sürülmekte ancak veriler tam tersini gösteriyor.
2006’da 56 bin 606 olan ve 2019’da 41 bin 112’ye kadar gerileyen İstanbul Boğazı’ndan geçiş yapan gemi sayısı 2020’de 38 bin 404’e geriledi.
Sadece büyük bir gerileme söz konusu iken bile böyle bir projenin gerekliliği tartışılır ki bu proje İstanbul’un doğasını tehdit ediyor.
4- SU KANALLARININ AMACI NE?
Tarih boyunca tarımsal sulama ve ulaşım için yapılmış olan kanallar da mesafe ve zamandan tasarruf etmek amaçlanmıştır ancak Kanal İstanbul Boğaz’dan 15 km daha uzun olacak. Boğaz 15 km daha kısa bir su yoluyken, gemiler neden, paralı kanalı tercih etsin?
Ayrıca, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre gemiler, İstanbul Boğazı’ndan ücretsiz geçiş hakkına sahipken ücretli ve daha uzun bir yolun tercih etmeleri olası görünmüyor.
Dolayısıyla Kanal İstanbul “gereksiz” bir proje olarak karşımıza çıkıyor
5- KANAL İSTANBUL’UN YAPILMASI HALİNDE DOĞAYA VE ÇEVREYE ZARARI NELER OLACAK?
Kanal İstanbul’un en önemli olumsuz etkileri ekosistemler ve canlı türleri üzerine olacaktır. Proje alanında deniz, göl, dere, bataklık, kumul, sazlık, orman, tarım, mera, maki, kayalık gibi ekosistemler yer almakta ve bu ekosistemler çok sayıda habitat içermektedir.
Kanal İstanbul’un yapılması halinde bölge on yıllar boyunca bir hafriyat ve inşaat sahası olacak. Bu daha fazla fosil yakıt ve sera gazı salımı anlamına gelecektir. Kırsal alanlar yok olmasıyla kentsel ısı adaları artacak ve basınç farklılıkları, rüzgarlar gibi özellikler olumsuz etkilenecektir.
İstanbul’un ve Türkiye’nin coğrafyası tamamen değişeceği öngörülmektedir. Her geçen gün biraz daha kaybettiğimiz doğamızı tamamen yok etme pahasına yapılması planlanan bir projedir.
Gün gelecek toprağa, suya hasret kalacağız. Kanal İstanbul projesi ödeyeceğimiz ağır bedellere değecek mi ?
Sadece para kazanmak için İstanbul’dan vazgeçilir mi ?
6- PROJE HAYATA GEÇERSE BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİNİ ETKİLEYECEK Mİ?
Kanal İstanbul projesi yapılması halinde Marmara Denizi’nin içinden geçen Kuzey Anadolu fay hattının Küçükçekmece kıyılarına uzaklığı 10-12 km. 45 km uzunluğundaki Kanal’ın Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi içindeki uzantısına sadece 11 kilometre yakından başlamak üzere inşa edilecek.
Çevresinde kurulan yeni yerleşim alanlarının, beklenen büyük depremlerden etkilenmesi kaçınılmaz olacak ve büyük bir yıkımla karşı karşıya olacağız.
Projenin doğuracağı tehlike sadece depremle sınırlı olmayacak.
7- KANAL İSTANBUL SUSUZLUĞU BERABERİNDE Mİ GETİRECEK?
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, projenin çevreye önemli olumsuz etkileri olacağına dikkat çekiyor.
Tolunay, projenin yaratacağı en önemli sorunun susuzluk olduğunu dile getirdi. Kanal İstanbul’un kentin su kaynaklarını sıkıntıya sokacağını söyleyen Tolunay, mega kentin susuzlukla karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu.
İstanbul’un yıllık 24-25 günlük su ihtiyacını karşılayan Sazlıdere Barajı yıkılacak ve hem kuraklık zamanlarında su deposu, hem de aşırı yağışlarda seli önleyen bir sünger görevi gören Terkos Gölü’nün yapısında bozulacağı öngörülmektedir.
8- İSTANBUL ORMANSIZ MI KALACAK ?
Son 50 yılda 27.000 hektar kadar azalan İstanbul ormanları projenin yapılması halinde daha da azalacak ÇED raporunda proje için 458 hektar orman alanı yok olacağı söylenmektedir.
İstanbul nefessiz kalacak.
Bütün kayıplara rağmen hala tek başına Hollanda, İngiltere gibi ülkelerden daha zengin bir floraya sahip olan İstanbul’un doğal kaynakları yok olacak.
ÇED raporuna göre, 4.071 hektar tarım ve mera alanı yok olacak.
9- PROJE CANLILARI ETKİLEYECEK Mİ ?
Projenin yapılması halinde 86 canlı türü yok olabilir.
Marmara ölü bir denize dönüşecek ve tehdit altındaki üç yunus türü dahil 86 canlı türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
Kanal İstanbul yapılırsa Marmara’yı yaşanmaz bir atmosfere sokacak. Tatlı su kaynağının olmadığı, olası bir depremde tamamen yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir adaya hapsolacağız.
