Dilşad Karan
Vegan/vejetaryen ve atıksız yaşama bireysel değil şehir olarak geçmiş, kendine özgü kuralları olan Almanya’nın Tübingen şehri ile tanışın…
Almanya’nın güneybatısında, Svabya bölgesinin alpleri ile sık ağaçlıklı Schönbuch doğa parkı arasında yer alan Tübingen, harika bir üniversite şehridir.
Şehir, Arnavut kaldırımlı sokakları, eski ahşap evleri ve dalgalanan kanalları ile neredeyse mükemmel şekilde korunmuştur.
Garip bir talih olmasıyla birlikte İkinci Dünya Savaşı sırasında çoğu Alman şehrinin tarihi merkezleri yıkılırken, Tübingen’e sadece bir bomba düşmüştür.
Neckar Nehri şehir merkezinden geçerek ilkbaharda çiçeklerle kaplanan küçük bir ada olan Neckarinsel’i oluşturuyor.
Tübingen, tutumluluğuyla ünlü bir Alman bölgesi olan ve aynı zamanda ülkenin en güneşli noktalarından biri olan Swabia’da yer alır ve bu da onu ülkenin daha kasvetli ve yağışlı havası olan diğer bölgelerine göre daha neşeli bir şehir yapar.
Akademik bir şehir olmasıyla birlikte küçük ama dinamiktir de. 90.000 sakinden 27.000’den fazlası Tübingen Üniversitesi’nde öğrencidir.
ÇEVRECİ VE VEGAN BİR ŞEHİR
Tübingen’i karakterize eden ve diğer şehirlerden öne çıkaran sadece üniversite şehri olması değil, aynı zamanda yenilikçi, yeşil ve sürdürülebilir yaşam tarzlarının var olmasına izin vermesidir.
12 yıldır Tübingen’de yaşayan ve üniversitede çalışan Jenny Bröder, “Tübingen’de, yemek pişirme ve bakkal alışverişinin toplu olarak düzenlendiği ve çoğunluğun vegan olduğu, kendi kendini yöneten konut girişimleri var. Bu konutlarda çalışan ve yaşayan insanlar genellikle politik olarak aktif, sosyal ve ekolojik konularda farkındalık yaratıyor ve konserler, konferanslar, festivaller ve partiler düzenleyerek kültürel sahneye katkıda bulunuyorlar. Bu etkinliklerde sunulan yemekler de genellikle vegan” dedi.
BBC’nin haberine göre; Tübingen’de çoğu insan vejeteryan veya vegan. Birisinin et yiyip yemediğini sormak, alerjisi olup olmadığını sormak kadar yaygın.
Aynı zamanda Tübingen, insanları ocak ayı boyunca vegan olmaya teşvik eden yıllık mücadele olan Veganuary’nin resmi bir katılımcısı.
Yeşil politikacılar, 1979’dan beri Bölge Konseyi’nin bir parçası. Nüfusunun üçte biri öğrenci olduğundan, şehir ve çevre sorunlarının farkında olan eğitimli bir topluluğa ev sahipliği yapıyor. Sürdürülebilirliğin işlevsel olmasını sağlayan da bu genç ve enerjik insanların çoğunlukta olması.
Amelie Dietenberger ve Kajetan Krott, pandemi sırasında vegan muz ekmeği pişirmeye başladı, önce bireysel teslimatlar yaptı ve ardından bunu birkaç kafeye tedarik eden bir işletmeye dönüştürdü.
Dietenberger, “Tübingen’in belli bir yeşil ve mutlu olma hissi var ve projemize uyan birçok genç insan var” dedi. “İnsanlar çok destekleyici çünkü bu yerel bir girişim ve bunu elektrikli bir arabada sunmamızı özellikle takdir ediyorlar.”
VEGAN/VEJETARYEN YEMEKLER YAPAN TÜRK İŞLETMECİ
Sedat Yalçın, yıllar önce bir değişim programı için buraya geldikten sonra kentte Ada Fırın’ı açtı ve şimdi eşi Ayşenur-Sarcan Yalçın ile birlikte işletiyor.
Almanya döner kebabı ve shawarma ile ünlüyken, Yalçın’ın fırınında neredeyse tüm yiyecekler vejeteryan veya vegan. Simitlerin yanında ıspanaklı, patatesli, patlıcanlı, tahinli ve peynirli börekler, yuvarlak bir Türk ekmeği ve tepeleme salatalar var. Yalçın, “Her akşam yiyecekler tükeniyor” dedi. “Bütün öğrenciler burada olduğu için vejeteryan bir Türk fırını çalışıyor, ama aynı zamanda buralı insanlar da çevreye önem veriyorlar.” dedi.
Tübingen ayrıca her zamankinden daha çevre dostu olacak şekilde sürekli olarak yeniden tasarlanmakta ve güncellenmektedir. Geniş ve iyi entegre edilmiş bisiklet şeritleri ile yüksek park ücretleri, şehri araba kullanımından uzaklaştırıyor.
2022 Şubat ayında otomobillerin artık otobüs ve bisikletlere ayrılacak olan şehrin merkezi caddesinde kullanılmasına izin verilmeyeceği açıklandı. Öğrenciler hafta sonları ve akşam 19:00’dan sonra otobüslerde ücretsiz seyahat edebilirken, cumartesi günleri otobüs yolculuğu herkes için ücretsizdir.
Verpackungssteuer (ambalaj vergisi), kahve fincanlarından dondurma kaselerine ve yemek tabaklarına kadar herhangi bir tek kullanımlık ambalaja elli sentlik ekstra bir ödeme uygular. Tek kullanımlık çatal bıçaklarda ise ayrıca yirmi sentlik maliyet oluyor.
Pizza kutuları ve paket servis falafelin etrafındaki folyo bile vergilendirilir. Sürdürülebilir veya geri dönüştürülmüş malzemeden yapılmış olmalarına bakılmaksızın, üretim yapmamanın gelecekteki geri dönüşüm veya imhadan daha iyi olduğu ilkesine dayanarak, bir kerelik kullanılan her şey daha maliyetli oluyor.
Vergilendirme sisteminden dolayı daha şimdiden çöp kutularında %15 gibi bir oranda daha az atık oluştu. Daha fazla insan kendi çatal bıçak takımını getirme alışkanlığı edindikçe ve restoranlar yeniden kullanılabilir yemekler sunmaya başladıkça, sayı da artmaya devam edecek.
MÜŞTERİLERİNİ KENDİ ÇATAL BIÇAKLARINI GETİRMEYE TEŞVİK EDİYORLAR
Tübingen’de 30 yıldır vegan Hint restoranı Maharaja’nın sahibi Naresh Taneja, “Tek kullanımlık tabak stoklamayı bıraktım” dedi . “Müşterilerimizi zaten kendi beslenme çantalarını getirmeye teşvik ediyorduk ve şimdi vergi buna daha da yardımcı oldu.”
Sedat Yalçın ise yerel yönetimin ambalaj vergisi konusunda yardım sağladığını ve bulaşık makinesi ve çatal bıçak takımı satın almalarına yardımcı olduğunu söyledi.
Şehri vergi konusunda dava eden tek isim ise ülke genelinde 1.500’den fazla restoranı bulunan McDonalds oldu.
2007 yılında belediye başkanı olarak atanan Palmer, çatılarda zorunlu güneş fotovoltaik sistemleri ve cumartesi günleri ücretsiz otobüsler gibi Tübingen’in yeşil politikalarını şekillendirdiği için birçok kişi tarafından itibar görüyor.
Tübingen’in ekonomisi yüzde 40 büyürken, son 15 yılda kişi başına düşen karbondioksit salınımında yüzde 40’lık bir azalma gördük” dedi. “Bu bize küresel ısınmanın üstesinden gelmenin ve büyümeye devam etmenin bir yolu olabileceğine dair umut veriyor.”
