Büşranur Çakır
İlkbahar aylarında diziler halinde ortaya çıkan çam kese tırtılları; özellikle köpekler için tehlike oluşturuyor. Köpekler bu canlılarla temas ettiğinde ölümle sonuçlanabilecek durumlar ortaya çıkabiliyor. Başınıza böyle bir şey gelirse neler yapmanız gerekiyor? İşte tüm soruların cevapları…
Çam kese böceği ülkemizde özellikle Akdeniz, Ege ve Marmara bölgesi çam ormanlarında görülen ve ağaçlara zarar veren bir böcektir .
Halk arasında çam kese tırtılı denen bu böcek aslında kelebeğe dönüşen bir tırtıl türüdür.
Kış aylarında çam ağaçlarının dallarında keseler içinde büyüyen tırtıllar mart-nisan ve mayıs aylarında ağaç diplerine inmeye başlarlar.
İşte bu dönemde kedi ve köpek dostlarımız için büyük tehlike oluşturuyorlar. Dizili halde duran bu tüylü tırtıllar köpeklerin dikkatini kolayca çekebiliyor.
Köpeklerin dikkatini çeken bu uzun tüyler toksik madde içerdiği için kedi ve köpek dostlarımız onlarla teması halinde ortaya çıkan sonuçları büyük tehlike oluşturuyor.
Bu tırtıllarla oynamak isteyen köpek dostlarımızın dili, tırtılla temas ettiğinde sonu ölümle sonuçlanabilecek problemlere yol açabilir.
Başınıza gelirse neler yapmanız gerekiyor? İşte tüm soruların cevapları:
Çam kese tırtılını yalayan köpeklerde görülen belirtiler neler?
Türkiye’de her yıl düzenli olarak çam tırtılı ile temas eden birçok klinik vaka bildirilmektedir. Çam kese tırtılı, köpeklerle temas halinde ciltte ve mukozalarda aşırı duyarlılık reaksiyonu oluşturabilir.
Tırtılların karnının alt kısmında bulunan ayaklarda çok sayıda beyaz ve sarıya yakın açık kahverengi kıllar bulunur.
Bu kıllar temas eden canlıda dermatite neden olur. Köpeğiniz bu zararlı canlıyla temas ederse oluşabilecek bazı bulgular şunlardır;
- Solunum sıkıntısı
- Taşipne (Hızlı ve sığ nefes alma)
- Hipotermi (Vücudun ısı kaybetmesi)
- Siyanoz (Kandaki oksijenin azalması sonucu deri ve mukozanın koyu mavimsi renk alması)
- Dil ödemi
- Libiyal anjioödem (Deri ve iç organlarda oluşan ödem)
- Pityalizm (Tükürüğün fazla salgılanması)
- Konjonktivit (Göz akını çevreleyen şeffaf doku ve göz kapaklarının iltihaplanması)
- Dilde ciddi nekroz
Çam kese tırtılı köpekler için neden bu kadar tehlikeli?
Çam kese tırtılları sadece köpekler için değil kediler ve diğer hayvanlar hatta insanlar içinde tehlikeli.
Ancak bu canlılarla en çok dışarıya çıkıp çam ağacı gibi ağaçların diplerinde gezdirdiğimiz köpek dostlarımız temasta bulunabiliyorlar.
3 ila 5 cm boya ulaşan çam kese tırtılları, nisan – mayıs döneminde ağaçlardan inip koloniler halinde yemek aramaya çıkıyorlar. Bu mevsimlerde yere indiklerinde köpeklerin de dikkatini çekiyor.
Aslında bir kelebek türünün larvası olan, bu zehirli canlılara patileriyle veya ağızlarıyla dokunuyor.
Köpekler tırtıla patisiyle dokunsa da larvadan çıkan asidik zehir (thaumetopoein) canını yakıyor ve acısını dindirmek için patisini yalamaya başlıyor.
Bunu yaptığındaysa zehir artık ağzına ulaşmış oluyor.
Önlem alınmazsa ölümle sonuçlanabilir
Köpek dostlarımızın çam kese tırtılıyla temas etmesiyle son derece acılı bir süreç başlıyor. Köpekler temastan sonra sinirlenip yutkunmaya başlıyor. Sadece birkaç dakikalık bir süreç içinde dil ödemi (glositis) ve ağız içinde yaralar (stomatit) oluşmaya başlıyor.
Bu süreç bazen o kadar ağır olabiliyor ki köpekler larink ödeminden ötürü ağzını kapatamadığı gibi nefes almada zorluk çekmeye başlıyor.
Köpeğiniz eğer bu süreçte tırtıllı yuttuysa kusmaya başlayabilir. Çok kısa bir süre içinde venöz kan akışı zorluğu nedeniyle dilinin bir kısmı veya tamamı siyonize olur.
Olayın farkına varılıp tedaviye hemen başlanmadığında köpeğin ölmesine neden olacak durumlarla karşılaşılabilir. Önlemin alınmadığı durumlarda kanda pıhtılaşma meydana gelebilir.
Ayrıca temastan 2 ila 5 gün arasında dil nekrozu yaşanabilir ve dilde parçalanmalara neden olabilir.
Köpeğin çam kese tırtılıyla temas etmesi durumunda tedavi yöntemleri nelerdir?
Köpeğinizin çam kese tırtılına temas ettiğini anladığınız anda onu hemen bir veteriner hekime götürmelisiniz.
Ağır solunum sıkıntısı çeken köpeklerde derhal entübasyon gerekliyken, antihistaminik ilaçlar ve kortikosteroidler kullanılarak köpeğinizin hayati tehlikesinin atlatılması sağlanıyor.
Dilin şişmesi durumunda sıcak su ile dili yıkama faydalı olabilir. Tırtıldan gelen toksini deaktive eden sıcak suya bir diğer alternatif de sirke kullanımıdır.
Tüm bu tedavi yöntemlerinden önce ilk amacınızın bu konuda yetkin bir veteriner hekime ulaşmak olduğunu lütfen aklınızdan çıkarmayın.
Köpeğinizin çam kese tırtılından uzak kalmasını nasıl sağlarsınız?
Köpekleri özellikle İlkbahar aylarında (Mart-Nisan- Mayıs) yürüyüşe çıkarttığınız zamanlarda mümkün olduğu kadar çam ağaçlarının olmadığı bölgelerde dolaştırmaya özen göstermelisiniz.
Eğer çam ağaçlarında tırtıl yuvaları görüyorsanız bunları belediye ekiplerine haber vererek sadece köpekleri değil, diğer hayvanlarla birlikte ağaçları da kurtarabilirsiniz.
Bahar aylarında ortaya çıkan bu tırtıl ile yakın temas, hem insanlar hem de hayvanlar (özellikle köpekler için) için tehlikeli olabilir.
Şiddetli klinik bulgular varsa, prognoz hastalığın ne kadar hızlı teşhis edildiğine ve tedaviye ne kadar kısa sürede başlandığına bağlıdır.
Hem patili dostlarınız hem de kendi sağlığınız için ormanlık alanlarda bu aylarda dolaşırken çok dikkat etmekte fayda var.
Çam kese tırtılıyla temas eden köpeğin yaşadığı süreci duygusal insanı anlatıyor
Özellikle içine bulunduğumuz bahar aylarında sık sık karşılaşılan çam kese tırtılı, Instagram fenomeni berraque‘nin köpeği ‘Friday’la de temas etmiş.
Berraque, köpeği Frida’nın çam kese tırtılıyla temas ettikten sonraki yaşadığı süreci takipçileriyle Instagram hesabından paylaşarak onlarında bu konu hakkında bilinçlenmesini ve başlarına gelirse nasıl hareket etmeleri gerektiğini şu sözlerle açıklıyor:
“Geçen gün bombişim Frida’yı acillik eden tırtıl kazasından sonra “O tırtıl bu tırtıl mı?” soruları gelmeye başlayınca, başımıza gelen talihsiz olayı post olarak da paylaşmaya karar verdim. Hem belki görmeyen görmüş olur ve benzer kazalar engellenir.
İkinci fotoğrafta gördüğünüz, Mart, Nisan aylarında ortaya çıkan, adeta bir halay ekibi gibi elele yürüyen bu tırtılların adı Çam Kese Tırtılı. İnsanlar için, ağaçlar çok zararlı. Köpekler için ise öldürücü derecede tehlikeli.
Köpeğiniz ya da kediniz bu tırtılları ağzına alır ya da yerse, dillerinde doku kaybı başlıyor. Acil müdahale edilmezse ise dilin bir kısmı, bazen tümü, ölen dokularla birlikte alınıyor. Bazı durumlarda dil ve nefes borusu şişiyor, nefessizlikten vefat yaşanabiliyor. İnsanlarda ürtikere benzer lezyon ve kaşıntılar, ağaçlarda ise kuruma yapıyor.
Ben nasıl farkettim? Frida 10 dk bahçede dolandı hemen geri geldi ve patileriyle şiddetli bir şekilde ağzını ovalamaya başladı. Tükürükleri aktı ve aşırı kaşıntı ve huzursuzlukla ağzını tırnaklamaya başladı. Biraz kustu ve titremeye başladı. Bunların hepsi 5 dk içinde oldu.
Böyle bir durum yaşarsanız 1 dakika bile oyalanmadan veterinerinizin yolunu tutmanızı tavsiye ederim, 2 saat içinde dilde çürüme başlayabiliyormuş. Hızlı aksiyon almam sayesinde Fridoş 2 günlük kortizon tedavisiyle minimum hasarla atlattı ama elbette benim ömrümden ömür gitti. Yıllardır bu tırtıllar çıkar, süpürür temizletiriz. İlk defa başımıza geldi. Olmaz dememek lazımmış işte. (Tedavi tavsiye değildir veterinerinize danışın)
Bu parazit için eskiden ciddi anlamda biyolojik mücadele edilirken bu aralar pek böyle bir girişim göremiyorum. Yakınınızdaki ağaçlarda bu kozaları ve istilacıları görürseniz, Orman işletme şefliklerine, belediyelerin park ve bahçeler bölümlerine temizlenmeleri için dilekçe verebilirsiniz.”
